تاثیر نسبت های مختلف k:ca محلول غذایی بر رشد ریشه و عملکرد و کیفیت شیکون در شیکوره ویتلوف (cichorium intybus l.)

شیکوره (cichorium intybus l.) متعلق به خانواده asteraceae و جنس cichorium می باشد. از جمله مشکلات کیفی که در گیاه شیکوره دیده می شود می توان به قهوه ای شدن مغز شیکون، توخالی شدن مغز و برگ های قرمز و... اشاره کرد. برخی از این مشکلات به وضعیت تغذیه ای گیاه بخصوص به کاتیون کلسیم نسبت داده می شود. برای بررسی تاثیر نسبت های مختلف k:ca در محلول غذایی روی بروز ناهنجاری های فیزیولوژیکی و رشد ریشه و عملکرد و کیفیت شیکون در شیکوره آزمایشی در سال 1389-1388 در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو رقم (yellow star وpagna )، چهار نسبت k:ca (4:4، 6:4، 6:3 و 3: 5/7) و سه تکرار به صورت هیدروپونیک اجرا گردید. هر واحد آزمایشی (کرت) شامل 12 گیاه بود. گیاهان با اعمال تیمار های آزمایشی به مدت 5 ماه داخل گلدان ها رشد یافتند. سپس دو گیاه به طور تصادفی از هر واحد آزمایشی به منظور اندازه گیری صفات رویشی برداشت شد و بقیه ریشه ها به منظور تولید شیکون انبار شدند. پس از رفع رکود ریشه ها به منظور تولید بخش خوراکی (شیکون) فورسه شدند. خصوصیات شیکون (طول و قطر شیکون، وزن تر و خشک آن و مشکلات کیفی نظیر قهوه ای شدن مغز، توخالی شدن مغز، نوک سوختگی و ...) ثبت گردید. براساس نتایج به دست آمده از این آزمایش، خصوصیات رویشی شیکوره به طور معنی دار تحت تاثیر نسبت k:ca در رقم قرار گرفت اما تاتیر نسبت k:ca بر طول و قطر ریشه معنی دار نبود. در هر دو رقم بیشترین مقدار نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه مربوط به نسبت شاهد (6:4 k:ca) بود و افزایش نسبت k:ca باعث کاهش نسبت وزن تر برگ به وزن تر ریشه در رقم pagna شد. اثر نسبت های مختلف k:ca و رقم بر خصوصیات فیزیولوژیکی شیکوره معنی دار بود. طوری که بیشترین شاخص کلروفیل برگ مربوط به نسبت 4:4 k:ca در رقم yellow star و کمترین مقدار مربوط به تیمارهای رقم pagna بود. افزایش نسبت k:ca باعث افزایش غلظت پتاسیم در برگ ها و ریشه ها گردید در حالی که غلظت کلسیم با افزایش نسبت k:ca کاهش یافت. تیمارهای به کار رفته بر خصوصیات کیفی شیکون تاثیر معنی داری داشتند. طوری که در هر دو رقم بیشترین طول شیکون در نسبت 6:4 k:ca و حداقل طول در نسبت 3: 5/7 k:ca مشاهده شد. همچنین در هر دو رقم افزایش نسبت k:ca منجر به کاهش قطر شیکون و افزایش قهوه ای شدن و توخالی شدگی مغز شیکون، تراکم و انشعاب زایی شیکون و سوختگی نوک برگ ها شد. رقم pagna شیکون هایی با تراکم پایین و انشعابات زیاد شیکون تولید کرد در حالی که رقم yellow star، شیکون هایی با تراکم بالا و انشعاب پایین تولید کرد. اثر نسبت های مختلف k:ca و رقم بر عملکرد شیکون در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد شیکون مربوط به نسبت های 6:4 و 6:3 k/ca در رقم pagna و نسبت 6:4 k:ca در رقم yellow star و کمترین عملکرد در هر دو رقم مربوط به نسبت 3: 5/7 k:ca می باشد. نتایج این آزمایش نشان داد که عملکرد و کیفیت شیکون بیشتر تحت تاثیر نسبت های مختلف k:ca، رقم و بروز ناهنجاری های فیزیولوزیکی می باشد. افزایش نسبت k:ca تا نسبت 6:3 منجر به افزایش عملکرد شیکون گردید اما در نسبت های بالاتر k:ca به دلیل افزایش ناهنجاری های فیزیولوژیکی نظیر توخالی شدن مغز شیکون، نوک سوختگی برگ ها و پوسیدگی ریشه عملکرد کاهش یافت.